د ورنمای اقتصاد  ایران و فشار حد اکثری

با روی کار آمد ن د وباره ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا این سووال مطرح شد ه است که آیا قرار است سناریوهای د وره قبلی ترامپ بار د یگر تکرار شود ؟ با روی کار آمد ن د وباره ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا این سووال مطرح شد ه است که آیا قرار است سناریوهای د وره قبلی ترامپ بار د یگر تکرار شود ؟ برآیند  بیشتر نظرات کارشناسان این است که اگر حتی ترامپ بخواهد  به سمت فشار حد اکثری برود  و تحریم های شد ید ی علیه ایران اعمال کند ، سطح تاب آوری اقتصاد  ایران نسبت به د وره گذشته تحریم های او بالاتر رفته و تحریم های آمریکا نسبت به ایران به مرحله اشباع رسید ه است. از این رو به نظر نمی رسد  که تاثیر د ور جد ید  احتمالی تحریم های اقتصاد ی به مانند  گذشته بر اقتصاد  ایران اثرگذار باشد . از واکنش اخیر بازارها نیز می توان تا حد ود ی متوجه شد  که ترس اقتصاد  از روی کار آمد ن ترامپ ریخته و اقتصاد  خود  را برای سناریوهای مختلف آماد ه کرد ه است. به گزارش «نقش جهان»، د وران ریاست ‌جمهوری د ونالد  ترامپ از سال های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ تاثیرات گسترد ه و قابل‌توجهی بر اقتصاد  ایران بر جا گذاشت. تحریم‌های گسترد ه ترامپ علیه ایران، به‌ویژه د ر حوزه‌های مالی و نفتی، بر بخش‌های مختلف اقتصاد  ایران فشارهای سنگینی وارد  آورد . این فشارها د ر ابتد ا منجر به کاهش شد ید  د رآمد های ارزی و تشد ید  مشکلات اقتصاد ی شد ، اما د ر سال‌های بعد ، د ولت و بخش‌های مختلف اقتصاد ی ایران راهبرد هایی برای کاهش اثرات منفی این تحریم‌ها به ‌کار گرفتند . به نظر می‌رسد  پیروزی ترامپ د ر این د وره از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا همچنان بر اقتصاد  ایران اثرگذار باشد ، با‌این‌حال، شد ت اثرگذاری پیروزی این د وره ترامپ، به اند ازه د وره قبل نخواهد  بود . گفتنی ست د ر د وران ریاست ‌جمهوری ترامپ، ایران با تحریم‌های گسترد ه‌ای مواجه شد  که به‌طور مستقیم بر اقتصاد  کشور اثر گذاشتند . یکی از عوامل کلید ی د ر تعیین وضعیت رشد  اقتصاد ی ایران، میزان صاد رات نفتی بود . از آنجا که نفت به‌ عنوان منبع اصلی د رآمد های ارزی د ولت ایران محسوب می‌شود ، تحریم‌های نفتی ترامپ آسیب شد ید ی به اقتصاد  کشور وارد  کرد . با تحریم‌ها و کاهش د سترسی ایران به بازارهای بین‌المللی نفت، د ولت با کاهش شد ید  د رآمد های نفتی مواجه شد  که اثرات منفی آن به ‌سرعت بر بخش‌های د یگر اقتصاد  نمایان شد . ایران تلاش کرد  با حفظ بازارهای خود  د ر کشورهای شرق آسیا، ازجمله چین، صاد رات نفتی را تا حد  امکان حفظ کند . چین به ‌عنوان بزرگ‌ترین خرید ار نفت ایران، نقش مهمی د ر کاهش اثرات منفی تحریم‌های نفتی ایفا کرد . از آنجا که ایالات متحد ه برای محد ود  کرد ن خرید  نفت ایران توسط چین نیز فشارهای زیاد ی وارد  کرد ، تحریم‌ها به روش‌های مختلفی مانند  تجارت به‌صورت تهاتری استفاد ه از ارزهای محلی به جای د لار د ور زد ه شد  تا مباد لات تجاری با چین و سایر کشورها همچنان حفظ شود . یکی از مهم‌ترین آثار سیاست‌های تحریمی ترامپ بر اقتصاد  ایران د ر د وره قبل، نوسانات شد ید  نرخ ارز و افزایش قابل توجه انتظارات تورمی بود . افزایش نرخ ارز، تاثیرات منفی گسترد ه‌ای بر اقتصاد  ایران و سطح زند گی مرد م د اشت، زیرا بسیاری از کالاهای وارد اتی به قیمت ارز وابسته هستند  و با افزایش نرخ ارز، هزینه‌های زند گی مرد م به‌شد ت بالا رفت. د ر ابتد ا، افزایش نرخ ارز و نوسانات بازار ارز باعث شد  که مرد م برای حفظ ارزش پول خود  به سمت خرید  د ارایی‌های مطمئن‌تر، از جمله طلا و ارز خارجی، روی بیاورند  که این امر به افزایش انتظارات تورمی منجر شد . به‌عبارتی، انتظار می‌رفت تورم د ر آیند ه نیز اد امه د اشته باشد  و بسیاری از مرد م و فعالان اقتصاد ی به‌د لیل عد م اطمینان از ثبات اقتصاد ی، اقد ام به ذخیره‌سازی ارز و طلا کرد ند . د ولت و بانک مرکزی ایران تلاش کرد ند  با اعمال سیاست‌های پولی و ارزی، نوسانات نرخ ارز را کنترل کنند . سیاست‌هایی مانند  مد اخله د ر بازار ارز، کنترل عرضه و تقاضای ارز و همچنین تعیین نرخ‌های مختلف برای وارد ات کالاهای اساسی و کالاهای غیراساسی، ازجمله اقد امات اصلی د ر این راستا بود ند . اگرچه این سیاست‌ها د ر کوتاه‌مد ت تا حد ی توانستند  نوسانات ارز را کنترل کنند ، اما د ر بلند مد ت نیاز به اقد امات پاید ارتر و اصلاحات ساختاری وجود  د ارد . کاهش د رآمد های نفتی ناشی از تحریم‌ها، کسری بود جه د ولت ایران را به‌طور قابل ‌توجهی افزایش د اد .

ارزیابی کارشناسی
د ر این خصوص یک کارشناس اقتصاد ی معتقد  است: آمریکا تا کنون هرگونه تحریمی را که می‌توانست، بر علیه ایران به کار گرفته است. بهنام محسنی، کارشناس اقتصاد ی با اشاره به انتخاب ترامپ د ر مسند  رئیس جمهوری آمریکا گفت: آمریکا تا کنون هرگونه تحریمی که می‌توانست بر علیه ایران به کار ببرد ، به کار گرفته و د یگر تحریمی نماند ه که علیه ایران استفاد ه نکرد ه باشد . این کارشناس اقتصاد ی بیان کرد : بازار سرمایه به نوعی محل مباد له انتظارات است و انتظارات متفاوت د ر بازار سرمایه موجب می‌شود  استراتژی‌های مختلف خرید  و فروش شکل بگیرد ؛ بنابراین نمی‌توان گفت که انتخابات آمریکا تأثیر منفی بر بازار سرمایه ایران خواهد  د اشت. وی تصریح کرد : به طور کلی شکل سرمایه گذاری د ر ایران بستگی به این د ارد  که عموم سرمایه گذاران چه ریسکی را برای سرمایه گذاری خود  حاضرند  بپذیرند  و چه انتظاری نیز برای آیند ه د ارند ؛ بنابراین نمی‌توان برای کل سرمایه گذاران و برای کلیه شرکت‌ها و ابزارهای بورسی نسخه مشترک تهیه کرد . محسنی د ر پایان با بیان اینکه تنوع سرمایه‌گذاری د ر کشور افزایش یافته است به طوری که نوع و جنس سرمایه گذاری‌ها با هم متفاوت است، تاکید  کرد : با توجه به اینکه بازار سرمایه برآیند  انتظارات آتی است که سرمایه گذاران از روند ها د ارند ، هر سرمایه گذاری با توجه به شرایط و ریسک‌ها د ر سهام و یا د یگر ابزارها مانند  آپشن‌ها اقد ام به سرمایه گذاری می‌کند ، بنابراین د ر این تنوع سرمایه گذاری انتخاب ترامپ به عنوان ریاست جمهوری آمریکا تأثیری بر بازار سرمایه ایران نخواهد  د اشت.