جایگزین‌های ایران‌ایر به خط شدند
بازگشت پرنده‌های ایرانی به آسمان اروپا
۲۰ شهریورماه بود که، پس از اعلام تحریم شرکت هواپیمایی ایران ایر به دلیل ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه توسط آمریکا، سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه هم ایران‌ایر را تحریم کردند. عراقچی وزیر خارجه ایران در آن زمان در واکنش به تحریم هواپیمایی ایران‌ایر گفته بود: «کشورهای غربی هنوز نمی‌دانند که تحریم یک ابزار […]
۲۰ شهریورماه بود که، پس از اعلام تحریم شرکت هواپیمایی ایران ایر به دلیل ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه توسط آمریکا، سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه هم ایران‌ایر را تحریم کردند. عراقچی وزیر خارجه ایران در آن زمان در واکنش به تحریم هواپیمایی ایران‌ایر گفته بود: «کشورهای غربی هنوز نمی‌دانند که تحریم یک ابزار شکست خورده است و در عمل هم نتوانسته است کارایی خود را ثابت کند.»یکی از کانون های مهم تحریم، علیه ایران، محدودیت هایی است که در حوزه حمل و نقل ایران اعمال شده است. در این مسیر ایران در حوزه حمل و نقل هوایی و دریایی و حتی راه آهن با محدودیت هایی از سوی آمریکا و اخیرا اروپا مواجه شده است. بیشتر تحریم های اروپا علیه کشورمان اما بعد از ادعاهایی بود که در خصوص همکاری تسلیحاتی ایران با روسیه در جنگ اوکراین مطرح شد. ۲۰ شهریورماه بود که، پس از اعلام تحریم شرکت هواپیمایی ایران ایر به دلیل ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه توسط آمریکا، سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه هم ایران‌ایر را تحریم کردند. عراقچی وزیر خارجه ایران در آن زمان در واکنش به تحریم هواپیمایی ایران‌ایر گفته بود: «کشورهای غربی هنوز نمی‌دانند که تحریم یک ابزار شکست خورده است و در عمل هم نتوانسته است کارایی خود را ثابت کند.»
پس از اعلام تحریم صنعت هوایی ایران توسط اروپا، طی روزهای اخیر اخباری در خصوص آغاز پروازهای ایران به اروپا و پایان برخی از نمونه های تحریم منتشر شده است. ایران ایر تنها ایرلاین ایرانی بود که پروازهای مستقیم به کشورهای اروپایی داشت و زمینه سفر ایرانیان به مقاصد اروپایی را فراهم می کرد؛ اما در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ایران ایر تحریم شد و پروازهای این ایرلاین به مقصد اروپا لغو شده‌اند.
رئیس سازمان هواپیمایی ایران می‌گوید از روز ۱۲ بهمن پرواز از مسیر تهران به پاریس و برعکس بار دیگر از سر گرفته خواهد شد. تصمیمی که پس از آغاز مذاکرات ایران با اروپا اتخاذ شد و تحلیلگران آنرا نشانه ای از ترک برداشتن دیواره زنجیره تحریم های ایران در حوزه حمل و نقل ارزیابی می کنند. حسین پورفرزانه در ادامه تاکید کرد که این پرواز توسط شرکت «ایرانایرتور» انجام میشود. او همچنین اضافه کرد شرکت هواپیمایی «قشم‌ایر» هم به زودی پرواز خود به دو مقصد اروپایی را استارت خواهد شد که به زودی جزئیات دقیق‌تر و مقصد آن اعلام خواهد شد.
در همین رابطه رضا موسوی، مدیر عامل شرکت هواپیمایی ایرانایرتور نیز با تایید برقراری پرواز در مسیر تهران- پاریس اعلام کرد که علاوه بر این برنامه‌ریزی برای پرواز به سایر مقاصد اروپایی از جمله اسپانیا، آلمان و اتریش نیز انجام است. موسوی همچنین اضافه کرد که این پروازها با استفاده از ۴ فروند هواپیمای پهن‌پیکر انجام خواهد شد.
ایران سوخت هواپیما را گرانتر می خرد
علیرضا منظری نماینده اسبق ایران در ایکائو در گفتگو با نقش جهان درباره گشایش های اخیر در مسیر آغاز پروازهای ایرلاین های ایرانی به اروپا می گوید:«همانطور که می دانید موضوع این تحریم اخیر در اروپا، عدم ورود هواپیمایی ایران ایر به اروپا بود. در واقع مقامات اروپایی کل سیستم هواپیمایی کشور و ایرلاین ها را هدف تحریم قرار نداده بودند و اگر سایر شرکت ها می توانستند الزمات اتحادیه اروپا را به اجرای دراورند این محدودیت ها برداشته می شد. همین امروز هم در صورتی که سایر شرکت های ایرانی و ایرلاین ها، الزامات مربوط به اتحادیه اروپا را به اجرا در آورند امکان برقراری پرواز آنها وجود دارد مکر اینکه کشور مربوطه در چارچوب موافقتنامه دو جانبه پذیرش نکند. امکان برقراری پرواز به اروپا برای مسافران ایرانی خبر خوبی است. چرا که در زمان تحریم ها، هزینه هالی فسر برای ایرانیان بین ۳۰تا ۵۰درصد افزایش می یافت.»
منظری در پاسخ به پرسش نقش جهان که آیا مشکل سوخت رسانی هواپیماهای ایرانی که قبلا اعلام شده بود، حل شده؟ یادآور می شود:« در حال حاضر شرکت ایران ایر تور پیگیری لازم را برای برقراری پرواز به پاریس انجام داده است که در صورت فراهم امدن تمامی موضوعات امکان پذیر خواهد بود. استانداردهای لازم اخذ شده و زمینه های ورود ناوگان هوایی ایران از طریق این ایرلاین ها به فرانسه فراهم شده است. البته سایر شرکت ها همچنان در گیر سایر موارد تحریمی از جمله دریافت سوخت هستند که باید از طرق دیگری حل و فصل نمایند. بر اساس اعلام رییس سازمان هواپیمایی کشوری تحریم سوختی متوجه فرودگاه های اروپایی نمی‌شود بلکه شرکت‌های سوخت رسانی که تراکنش مالی با آمریکا دارند سوخت رسانی به هواپیماهای ایرانی را تحریم کردند. البته بر اساس اعلام مسئولان این محدودیت هم در فرانسه حل شده و شرکت‌های سوخت رسان با قیمت های بالاتر در پایتخت فرانسه به هواپیماهای ایرانی سوخت می دهند.»
منظری درباره چرایی بروز مشکل تامین سوخت در ناوگان حمل و نقل ایرانی می گوید:« عموما شرکت های سوخت رسان شرکت هایی هستند که با کشور امریکا مراوداتی دارند . این شکرت ها به طور کلی تحت تاثیر تصمیمات تحریمی ایالات متحده آمریکا کشور قرار دارند و نمیتوانند به هواپیماهای ایرانی سوخت بفروشند. در صوبرت انجام یک چنین معامله ای با ایران، این شرکت های سوخت رسان با مجازات های قابل توجه مالی آمریکا مواجه می شوند. به همین جهت شرکت های ایرانی برای دریافت سوخت باید راه های جدیدی را پیدا کنند تا تحریم را دور برنند. بر اساس اعلام مسئولان ظاهرا این راه شناسایی شده و آن خرید سوخت با هزینه های بالاتر است.
این تحلیلگر صنعت هوایی در پاسخ به پرسش دیگری که فارغ از تحریم های اتحادیه اروپا، ناوگان حمل و نقل هوایی ایران به چه مشکلاتی دست به گریبان است؟ می گوید:« اکنون مهمترین کمبود در صنعت تعداد کم ناوگان هوایی است که باید در جهت تامین آن تلاش کرد. ناوکان هوایی کشور حدود ۳۰۰ فروند هواپیما است که بیش از نیمی از انها نیازمند بازسازی و بهسازی هستند . در واقع در حال حاضر تنها حدود ۱۵۰ هواپیمای نسبتا استاندارد در خطوط هوایی ایران فعالیت می کنند و ۵۰درصد هواپیماهای ایرانی فاقد استانداردهای لازم بوده و به روزآوری و بازسازی جدی نیاز دارند. علاوه بر این در صورت وجود همین تقاضا در بازار کشور به تعدادی هواپیمای دیکر نیز احتیاج دارد که به تناسب تقاضا میتواند میان ۱۰۰ تا ۱۵۰ فروند هواپیما باشد.»
منظری می گوید:« البته تامین این تعداد هواپیما هم به عوامل سیاسی و اقتصادی وابسته است که شرکت های هواپیمایی با کمک دولت محترم و خرید هواپیماهای مناسب باید در صدد رفع انها برایند تا هم بتوانند تعداد هواپیماهای استاندارد ناوگان جدید را افزایش داده و هم با تامین قطعات نسبت به بازسازی و بهسازی ناوکان موجود بپردازند. در زمان دولت یازدهم، قراردادهایی با بوئینگ و ایرباس برای تامین نیازهای ایران منعقد شد. اما به دلیل خروج آمریکا زا برجام این روند متوق شد و ایران نتوانست به نیازهای خود برای خرید هواپیما دست پیدا کند.»
ایران از رقبای منطقه ای خود عقب افتاده است
امیر پویان رفیعی شاد رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی و گردشگری استان تهران اما معتقد است، پایان تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایرلاین های ایرانی و برقراری سفر هوایی به اروپا نباید باعث شود تا مشکلات ریشه ای این صنعت پنهان بماند. رفیعی درباره مشکلات صنعت هوایی ایران می گوید:« سن ناوگان هوایی ایران در حال حاضر بیش از ۲۵ سال است. این در حالی است که رقبای منطقه ای ایران مانند قطر، عربستان، امارات، ترکیه و…ناوگانی به روز تر و مدرن تر از ایران دارند. امروز بسیاری از کشورها استانداردهای خود را به گونه ای تنظیم کرده اند که هواپیماهایی با یک چنین میانگین عمری اجازه ورود ندارند. بخشی از موضوع، ورود ناوگان جدید است که دولت چهاردهم باید زمینه آن را فراهم سازد. به دلیل تحریم های آمریکا ایران نتوانسته به هواپیماهای نو و جدید دسترسی داشته باشد. البته ایران در زمینه نیروی انسانی و مخصص هم کمبودهایی دارد اما در حال حاضر مهمترین مشکل ایران عمر بالای ناوگان ایران و ورود هواپیماهای نو به ایران است.»
رفیعی در پاسخ به پرسش نقش جهان خصوص برخی تلاش ها برای خرید هواپیمای از رده خارج سایر کشورها می گوید:« در زمان دولت قبل تعدادی هواپیمای از رده خارج و دته دوم کشورهای قطر و ترکیه خریداری شد. این هواپیماها ممکن است بخشی از نیازهای داخلی ایران را تامین کند اما برای سفرهای اروپایی و سایر مناطق جهان که استانداردهایی مشخص و بالا دارند، این نوع هواپیماها کارببردی نیستند. امروز حتی عربستان نیز ناوگان هوایی ایران را در جریان سفر حج و…پذیرش نمی کند.»
