شوک خبر رجیستری آیفون به بازار موبایل

چند سالی است که واردات گوشی‌های برند آیفون به دلایل مختلف که مهم‌ترین آن محدودیت‌های ارزی بود، ممنوع شده بود، اما این موضوع باعث شد قاچاق این گوشی‌ها رواج یابد و حتی اجرای طرح رجیستری نیز نتوانسته به طور کامل جلوی آن را بگیرد.
چند سالی است که واردات گوشی‌های برند آیفون به دلایل مختلف که مهم‌ترین آن محدودیت‌های ارزی بود، ممنوع شده بود، اما این موضوع باعث شد قاچاق این گوشی‌ها رواج یابد و حتی اجرای طرح رجیستری نیز نتوانسته به طور کامل جلوی آن را بگیرد. در همین راستا بود که روز گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از حل مشکل رجیستری آیفون خبر داد و اعلام کرد جزئیات و آیین‌نامه مرتبط با واردات آیفون در کوتاه‌ترین زمان ممکن اعلام خواهد شد. سید ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در فضای مجازی نوشت: مشکل رجیستری آیفون با تدبیر دولت وفاق، حمایت رییس‌جمهور محترم و پیگیری فعالانه وزارت ارتباطات حل شد. معتقدم با کار کارشناسی، ایجاد وفاق، بدون هیاهو و غوغاسالاری می‌توان سایر مشکلات فضای مجازی و مطالبات مردم را حل کرد. وی اعلام کرد که جزئیات و آیین‌نامه مرتبط با واردات آیفون در کوتاه‌ترین زمان ممکن اعلام خواهد شد. در همین راستا نیز با مصوبه روز گذشته هیئت وزیران و ابلاغ رسمی معاون اول رئیس جمهور، سود بازرگانی واردات گوشی های تلفن همراه آیفون ۹۶ درصد تعیین شد. اما آن‌طور که اعضای انجمن واردات موبایل و کنگره زیست‌بوم موبایل ایران به تجارت‌نیوز خبر داده‌اند، فعلاً ابلاغیه‌ای به دست آنها نرسیده و حتی از تصمیم دولت و مشخصاً وزارت ارتباطات اطلاعی ندارند و آنها صرفاً در صفحه ایکس هاشمی چنین خبری را مشاهده کرده‌اند.
اما چرا واردات آیفون ممنوع شد؟ یکی از عمده دلایل ممنوعیت واردات آیفون محدودیت منابع ارزی عنوان شد و دولت در پی این بود که سبد ارزی خود را کنترل کند. از این رو واردات آن مشابه هدر رفت منابع ارزی می‌دانستند. اما در این باره کارشناسان نظر دیگری دارند و معتقدند که ممنوعیت واردات آیفون نه تنها منجر به کاهش تقاضای این برند از گوشی در بین مردم نشد، بلکه به راحتی نیاز مردم از طریق قاچاق تامین شد و در این بین تنها دولت بود که می‌توانست از طریق عوارض گمرکی، تعرفه، مالیات از این مسئله سود ببرد؛ سرش بی‌کلاه ماند. بنا بر آماری که از سوی انجمن موبایل ایران منتشر شده است، سال گذشته، حدود ۵۰۰ میلیون دلار آیفون ۱۴ و آیفون ۱۵ به‌صورت غیررسمی وارد و ارز آن هم به‌شکل غیررسمی با حساب‌های یک‌بارمصرف خارج شد. آمار نشان می‌دهد طی دو سال گذشته تعداد زیادی از این دو مدل گوشی وارد کشور و به روش‌های مختلف دارای آنتن شده‌اند که اگر به صورت قانونی وارد کشور می‌شد، بالای ۶۰۰ میلیارد تومان نصیب دولت می‌شد. بنا به گفته رئیس انجمن تلفن همراه ایران، ضمن بیان اینکه ممنوعیت واردات آیفون‌ها طی دو سال گذشته، نه‌تنها اهداف این طرح همچون مدیریت منابع ارزی کشور را محقق نکرده، بلکه حدود ۹۰۰ میلیون دلار ارز به‌ صورت غیر رسمی از کشور خارح شده، بر ادامه‌ پیگیری این موضوع (رفع این ممنوعیت) از وزارت ارتباطات تاکید و پیش‌بینی کرد که پس از رونمایی و معرفی آیفون ۱۶، چنانچه مشکل ریجستری‌ها حل نشود، تا پایان سال میزان ارزبری غیررسمی از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار هم تجاوز خواهد کرد. در کنار آن، گاها شنیده می‌شد که احتمال اتصال به اینترنت ماهواره‌ای یکی از دلایل دیگر ممنوعیت واردات آیفون است.

چرا واردات سامسونگ ممنوع نشد؟
بسیاری ذی‌نفعان ممنوعیت واردات آیفون نیز با موج ممنوعیت واردات آیفون همصدایی کردند و با این عنوان که باید با ممنوعیت واردات کالای لوکس آمریکایی جلوی ارزبری را گرفت، از این اقدام حمایت کردند. این در حالی است که در طول سال‌های گذشته شرکت آمریکایی اپل همواره آیفون‌های خود را در چین ساخته است؛ البته گزارش‌ها حاکی از آن است که اپل قصد دارد تولید آیفون‌های ۱۶ پرو و پرو مکس را در هند آغاز کند. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا واردات برند سامسونگ که یک برند کره‌ای است و حدود ۵۰ درصد بازار موبایل ایران تصاحب کرده ا با توجه اینکه کره‌جنوبی در اتخاذ سیاست‌های ضد ایرانی حتی گاها از آمریکا افراطی‌تر عمل کرده، گرفته نشده است؟ برخی از مسئولان صنفی در حوزه موبایل نیز چندی پیش اعلام کردند که برخی نهادها می‌گویند آیفون ۱۴ می‌تواند به ماهواره استارلینک متصل شود و این امر ممنوع است؛ اما این موضوع مورد واکنش بسیاری قرار گرفت چرا که قطعا برندهای دیگر در این حوزه از جمله سامسونگ نیز قطعا به سراغ این تکنولوژی خواهند رفت و این نمی‌تواند دلیل مبنی بر ممنوعیت واردات آن باشد.

چه کسانی دنبال ممنوعیت واردات آیفون بودند؟
با وجود اینکه بر کسی پوشیده نبود که محدودیت و ممنوعیت واردات این کالا منجر به قاچاق گسترده آن به کشور می‌شود، اما باز هم منافعی برخی در این بود که بتوانند فضای را به سمت‌وسویی هدایت کنند که واردات گوشی آیفون را به منزله واردات کالای لوکس است و جزو نیازهای ضروری مردم نیست و هزینه ارزی در این بخش را باید به سوی تولید داخلی هدایت کرد. اما ممنوعیت واردات آیفون به سود چه کسانی بود؟ ۱۰۰ شرکت در سال ۱۴۰۲ برای تولید گوشی تلفن همراه درخواست مجوز کرده و با دریافت برخی «حمایت‌ها و تسهیلات»‌ فعالیت خود را آغاز کرده‌اند؛ این گفته سیدحسین سادات حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف است که عنوان کرد واردکننده‌های مونتاژکار خود را به عنوان تولیدکننده معرفی کرده‌اند و به‌دنبال ایجاد انحصار در بازار هستند. در پایان گفتنی است؛ با اعلام رسمی رجیستری، موج فروش گوشی آیفون به ویژه آیفون ۱۳ به راه افتاده است. در همین راستا مصوبه‌ رفع ممنوعیت آیفون در جلسه هیئت دولت صادر شده که بر این اساس سه دستگاه وزارت صمت، ارتباطات و معاونت حقوقی ریاست جمهوری مامور شدند آیین‌نامه واردات را تدوین کنند اما هنوز وضعیت اجرا و جزئیات تعرفه مشخص نیست. هنوز شفاف‌سازی بیشتری در خصوص گفته وزیر ارتباطات مبنی‌بر حل مشکل رجیستری آیفون انجام نشده است، اما می‌توان گفت که ممکن است رجیستری آیفون در کشور از سر گرفته شود و واردات آیفون آزاد شود.

فعال شدن یک میلیون دستگاه آیفون با مشخص شدن تعرفه‌ها
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی ایران ضمن ابراز خرسندی از اینکه بالاخره پس از بارها اعلام نتایج تحقیقات کارشناسی و درخواست بر رفع ممنوعیت واردات آیفون به کشور، این امر اجرایی شد، تاکید کرد که پس از مشخص شدن رقم تعرفه‌ها، حتما در قالب سازوکاری هزینه رجیستری پرداخت خواهد شد و حدود یک میلیون دستگاه آیفون ۱۴ و ۱۵ که فعال نیستند، فعال شوند. به گزارش ایسنا، صبح دیروز (چهارشنبه) هیأت وزیران در جلسه خود به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون جمهوری اسلامی ایران تصویب کردند که واردات هر نوع تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، با سود بازرگانی ۹۶ درصد مجاز است. بر این اساس پس از دو سال ممنوعیت واردات گوشی‌های اپل به کشور و توقف ثبت سفارش آن، واردات این برند گوشی با سود بازرگانی ۹۶ درصد از سر گرفته می‌شود.
یادآوری می‌شود که ابتدای پاییز ۱۴۰۱ واردات آیفون ۱۴ به‌ بعد به شکل تجاری و مسافری به کشور ممنوع شد. هر چند که برای مدت کوتاهی‌ اجازه واردات به صورت محدود و به شکل مسافری آزاد بود، اما پس از مدت کوتاهی واردات به هر شکل، ممنوع اعلام شد. ضمن اینکه خرداد ماه امسال بود که تصویب‌نامه هیئت وزیران منتشر شد که بر اساس آن با توجه به ممنوعیت واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، در صورت لغو ممنوعیت آن در آینده توسط مراجع ذیصلاح، سود بازرگانی آن به میزان ۹۶ درصد پیش بینی خواهد شد.

ممنوعیت واردات، تبعات منفی بسیاری برای کشور داشت
در پی تصویب هیأت وزیران مبنی بر آزاد شدن واردات این برند گوشی‌های تلفن همراه به کشور، عبدالمهدی اسدی- رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی- در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه‌ با تاثیر آن بر بازار، اظهار کرد: قطعا با رفع ممنوعیت، بازار رونق خوبی خواهد گرفت. به هر حال این برند سهم خوبی در بازار داشته است. هم مردم طالب آن هستند و هم در صنعت سهم قابل توجهی داشته است.
وی افزود: ۱۰ درصد بازار و ۴۰ درصد صنعت درگیر و متعلق این برند هستند؛ به هر روی لوازم جانبی آن، تعمیرکاران، نمایندگی و… هم مطرح هستند؛ با رفع این ممنوعیت، حتماً بازار این‌ها هم رونق خواهد گرفت و رونق صنعت را هم در پی خواهد داشت. این مقام صنفی- صنعتی خاطرنشان کرد: به‌زودی منشأ ارز واردات و مباحث مربوط به حقوق گمرکی و تعرفه ها مشخص می‌شود و ثبت سفارشات آغاز خواهد شد که طی این مدت حتما ما نظرات کارشناسی خود را به دولت ارائه خواهیم کرد. اسدی تاکید کرد: خوشحال هستیم که دولت به هر حال صدای ما را شنید و البته امیدوار هم بودیم. جلسات زیادی برگزارشده بود و تبعات منفی ممنوعیت و ضررهای ملی که برای کشور را بر اساس تحقیقاتی که طی ۹ ماه در خصوص آیفون‌ها انجام داده بودیم، به مسئولان دولت اعلام کرده بودیم. تحقیق و مطالعه داشتیم و نظر کارشناسی ارائه کردیم. رفع این ممنوعیت قطعا منافع ملی و همچنین منافع صنفی و دولتی را در بر خواهد داشت.
رئیس انجمن تلفن همراه ایران تصریح کرد: دولت از عوارض این موضوع منتفع می‌شود، ضمن اینکه مردم نیز از تکنولوژی روز دنیا به صورت ساده‌تر بهره‌مند خواهند شد؛ فعالان و تجار این حوزه نیز مجدد به چرخه فعالیت تخصصی خود باز می‌گردند. بسیاری از همکاران ما که وارد کننده تخصصی آیفون بودند، پس از ممنوعیت واردات، مجبور شدند که در حوزه سایر برندها فعالیت کنند؛ بنابراین با رفع ممنوعیت و رجیستر شدن آیفون‌ها، همه در این زنجیره منتفع خواهند شد.
این مقام صنفی تأکید کرد: اینکه این مسیر به بهانه‌ بحث‌های ارزی بسته بود، اشتباه بود؛ چرا که آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ به‌ صورت غیررسمی وارد کشور می‌شدند و همان ارز به صورت غیررسمی توسط حساب‌های یکبار مصرف، از کشور خارج می‌شد. طبق آمار غیررسمی که وجود دارد، حدود ۹۰۰ میلیون دلار به‌صورت غیررسمی، آیفون وارد کشور و ارز آن به صورت غیر رسمی خارج می‌شد. این عدد مختص به شش ماهه دوم سال گذشته است که در مقایسه با پیش از معرفی آیفون ۱۵، در حدود ۳۰۰ میلیون دلار وارد شده بود. در مجموع برای آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ در حدود ۹۰۰ میلیون دلار (از شهریور سال گذشته که آیفون ۱۵ رونمایی شد) وارد شده است. این عدد با معرفی آیفون ۱۶ تا پایان سال، چنانچه ممنوعیت برداشته نمی‌شد، به بیش از ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد دلار هم می‌رسید.
وی اعلام کرد: طی روزهای آینده در بحث تعرفه‌ها و عوارض گمرکی و…، حتما هم بحث تجار و هم بحث مسافری مشخص و اعلام می‌شود. همانطور که اشاره شد ما نیز نظرات کارشناسی خود را ارائه خواهیم کرد تا گوشی‌ها با قیمت مناسب به دست مردم برسد.

آیفون‌های وارد شده در زمان ممنوعیت، پس از پرداخت هزینه مربوطه، رجیستر می‌شوند
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی در رابطه با آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ ای که تا پیش از این وارد کشور شده اما رجیستری ندارند، تصریح کرد: پس از مشخص شدن رقم تعرفه، حتما در قالب سازوکاری، هزینه رجیستری پرداخت خواهد شد و حدود یک میلیون دستگاه آیفون فعال شوند.