رونمایی از کابینه وفاق ملی

لیست ارائه شده از سوی رئیس‌جمهور برای اخذ رای اعتماد بر خلاف طرح مطرح شده از سوی شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم، نمودی از جوانی و ورود نیروهای جدید در آن مشاهده نمی‌شود اما با معیارهای دولت وفاق ملی مطابقت دارد. با گذشت ۱۲ روز از مراسم تحلیف مسعود پزشکیان در ۹ مرداد ماه و در میانه گمانه‌زنی‌های مختلف، بالاخره دولت لیست وزاری پیشنهادی خود را دیروز یک‌شنبه (۲۱ مرداد) به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. لیست ارائه شده از سوی رئیس‌جمهور برای اخذ رای اعتماد بر خلاف طرح مطرح شده از سوی شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم، نمودی از جوانی و ورود نیروهای جدید در آن مشاهده نمی‌شود اما با معیارهای دولت وفاق ملی مطابقت دارد.
به گزارش «زی‌سان»، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی دیروز (یکشنبه)، متن نامه معرفی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم را قرائت کرد. همچنین، حمیدرضا حاجی‌بابایی در پایان جلسه علنی دیروز با اشاره به معرفی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم گفت: کمیسیون‌های تخصصی مجلس یک هفته فرصت برای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی را دارند. حتما مجلس با انصاف و مطابق با شاخص‌های رئیس‌جمهور موضوع را پیگیری می‌کند. وی افزود: بعد از آن ما ۳۶ ساعت فرصت برای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در جلسات علنی مجلس داریم تا موافقان، مخالفان و وزرای پیشنهادی صحبت کنند و در نهایت رای‌گیری صورت گیرد. نایب رئیس مجلس گفت: جلسه بعدی مجلس براساس پایان کار بررسی برنامه وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌های تخصصی مشخص می‌شود که شنبه یا یکشنبه هفته آینده خواهد بود. مجلس روزانه ۱۰ ساعت وقت لازم دارد تا بتواند کار بررسی صلاحیت وزرا را به پایان برساند.

لیست وزاری پیشنهادی مسعود پزشکیان
لیست وزاری پیشنهادی مسعود پزشکیان را با ارائه شرحی کوتاه از سابقه کاری می‌توان به شرح زیر معرفی کرد:
وزارت آموزش و پرورش؛ علیرضا کاظمی: متولد ۱۳۴۴ و دارای کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق و عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان که مدیرکلی آموزش و پرورش استان خراسان رضوی و در نهایت سرپرستی وزارت آموزش و پرورش در دولت سیزدهم از جمله سوابق اجرایی او محسوب می‌شود.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ ستار هاشمی: متولد ۱۳۵۵ و دارای مدرک دکتری مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز که تجربه معاونت توسعه فناوری و خدمات الکترونیک ثبتی سازمان ثبت اسناد و املاک و ریاست هیئت مدیره شرکت ایرانسل را در کارنامه اجرایی و علمی خود دارد.
وزارت اطلاعات: حجت‌الاسلام و المسلمین سیداسماعیل خطیب: متولد ۱۳۴۰ که حضور در درس خارج فقه آیات عظام خامنه‌ای، مکارم شیرازی، فاضل لنکرانی و مجتبی تهرانی را تجربه و در وزارت اطلاعات دولت سیزدهم را در سوابق اجرایی، مدیریتی و فعالیت‌های خود ثبت کرده است.
وزارت امور اقتصادی و دارایی؛ عبدالناصر همتی: متولد ۱۳۳۶ و دارای مدرک دکترای اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و در سمت ریاست بانک مرکزی ایران در دولت دوازدهم نیز فعالیت کرده است.
وزارت امور خارجه؛ عباس عراقچی: متولد ۱۳۴۱ و دارای مدارک دکتری علوم سیاسی و تجربه معاونت‌های امور حقوقی و بین‌الملل و سیاسی وزارت خارجهرا رد کارنامه دارد.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ محمدرضا ظفرقندی متولد ۱۳۳۷ و متخصص جراحی عمومی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران که مؤلف ۲۱ مقاله علمی فارسی و بیش از ۸۰ مقاله انگلیسی در نشریات معتبر است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ احمد میدری: متولد ۱۳۴۲ و دارای مدرک دکترای اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران که معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون و سابقه پژوهشگری مرکز پژوهشهای مجلس و مرکز تحقیقات استراتژیک را هم در کارنامه دارد.
وزارت جهادکشاورزی؛ غلامرضا نوری قزلجه: متولد ۱۳۴۹ و دارای مدرک فوق‌لیسانس مدیریت کشاورزی و تجربه معاونت اجرایی مجلس شورای اسلامی و نمایندگی مجلس در دوره‌های نهم، یازدهم و دوازدهم را رد کارنامه دارد.
وزارت دادگستری؛ امین‌حسین رحیمی: متولد ۱۳۴۷ و دانش‌آموخته دکتری رشته فقه و حقوق جزاء و قاضی دادگستری با بیش از ۳۵ سال خدمت در مشاغل مختلف قضایی که معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضائیه و نمایندگی ملایر در مجلس هشتم را برعهده داشته است.
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛ عزیز نصیرزاده: متولد ۱۳۴۳ که فارغ‌التحصیل دانشکده خلبانی نیروی هوایی و خلبان اف ۱۴- ارتش جمهوری اسلامی است. او جانشینی فرمانده نیروی هوایی ارتش و در نهایت فرماندهی این نیرو را تجربه کرده است و در دوره‌ای جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم بوده است.
وزارت راه و شهرسازی؛ فرزانه صادق: متولد ۱۳۵۵ و دارای مدرک دکترای شهرسازی که معاونت دفتر معماری و طراحی شهری وزارت مسکن و شهرسازی و دبیری شورای عالی شهرسازی و معماری را هم در سوابق اجرایی خود دارد.
وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ سیدمحمد اتابک: متولد ۱۳۳۷ و دارای مدرک کارشناس ارشد عمران که نایب‌رئیسی شرکت سیمان تهران، مدیرعاملی و نایب‌رئیسی هیئت مدیره شرکت اکباتان، عضویت و ریاست هیئت‌مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک مسکن و شرکت صدرا از جمله مهمترین سوابق اجرایی و علمی اوست.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ حسین سیمایی صراف: متولد ۱۳۴۷ و دارای دکترای حقوق خصوصی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و دبیری هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران در دولتهای دوازدهم و سیزدهم بخشی از سوابق علمی و اجرایی اوست.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سیدعباس صالحی: متولد ۱۳۴۳ و دارای دکترای فلسفه که عضویت هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و تجربه حضور در عالی‌ترین سمت همین وزارتخانه را در کارنامه دارد و در سال‌های اخیر نماینده ولی‌فقیه در موسسه اطلاعات و مدیرمسئول این روزنامه هم بوده است.
وزارت کشور؛ اسکندر مومنی: متولد ۱۳۴۱ و دارای مدرک دوره عالی امنیت استراتژیک که جانشینی فرمانده نیروی انتظامی، ریاست پلیس راهنمایی و رانندگی و دبیرکلی ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز از سوابق اوست.
وزارت میراث فرهنگی و گردشگری؛ سیدرضا صالحی امیری: متولد ۱۳۴۰ و دارای دکترای مدیریت دولتی و عضویت در هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی که تجربه معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیکِ مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم را در کارنامه خود ثبت کرده است.
وزارت نفت؛ محسن پاک‌نژاد: متولد ۱۳۴۵ و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی صنایع که مشاور وزیر نفت و مدیرعاملی و نایب‌رئیسی هیئت مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران از جمله سوابق اجرایی او محسوب می‌شود.
وزارت نیرو؛ عباس علی‌آبادی: متولد ۱۳۴۰ و دارای مدرک دکترای مکانیک از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و مدیرعاملی گروه صنعتی مینا را در کارنامه دارد و وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سیزدهم هم از سوابق اجرایی او به شمار می‌آید.
وزارت ورزش و جوانان؛ احمد دنیامالی: متولد ۱۳۳۹ و دارای مدرک دکترای برنامه‌ریزی شهری که ریاست فدراسیون قایقرانی، عضویت هیئت مدیره فدراسیون جهانی کانوئیک و نمایندگی در دوره چهارم شورای شهر تهران و دوره‌های یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی را در سوابق اجرایی خود ثبت کرده است.

تلاش پزشکیان برای ایجاد دولت وفاق ملی
نگاهی به ترکیب کلی وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان به مجلس نشان می‌دهد او تلاش کرده تا مطابق آنچه پیش از این وعده داده بود، عمل کند و فهرستی متشکل از چهره‌هایی با خاستگاه‌ سیاسی متفاوت به مجلس ارائه دهد: از احمد میدری، محمدرضا ظفرقندی، سیدرضا صالحی‌ امیری، عبدالناصر همتی، غلامرضا نوری قزلجه و احمد دنیامالی که نزدیک به اصلاح‌طلبان محسوب می‌شوند تا سیدعباس عراقچی، سیدعباس صالحی، سیدمحمد اتابک، حسین سیمایی‌صراف و محسن پاک‌نژاد که متمایل به اعتدالگرایی‌اند و نیز علیرضا کاظمی، امین‌حسین رحیمی و عباس علی‌آبادی که بیشتر با جریان اصولگرایی شناخته می‌شوند؛ در این میان می‌توان از فرزانه صادق و ستار هاشمی به‌عنوان چهره‌هایی «مستقل» یاد کرد و سیداسماعیل خطیب، امیر عزیز نصیرزاده و اسکندر مؤمنی را هم شخصیت‌هایی «غیرسیاسی» دانست.
در روایتی دیگر، نگاهی به فهرست نشان می‌دهد که سهمی برای جناح‌ها و چهره‌های سیاسی در نظر گرفته شده است. سردار اسکندر مومنی گزینه پیشنهادی وزارت کشور و احمد دنیامالی نامزد وزارت ورزش و جوانان، هر دو از مدیران دوران مسئولیت محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس در نیروی انتظامی و شهرداری هستند و می‌توانیم تصور کنیم که در حال حاضر تحت حمایت او هستند. مومنی در دوران فرماندهی قالیباف در پلیس، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ فرمانده انتظامی خراسان (بزرگ‌ترین استان کشور پیش از تقسیم به سه استان)، معاون انتظامی در سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳ و رئیس مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ در سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ بود. احمد دنیامالی، نماینده فعلی انزلی در مجلس، در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ معاون قالیباف و مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرداری تهران بود.
عبدالناصر همتی، از اعضای کارگزاران سازندگی‌ست. پیش از این مطرح شده بود که حزب کارگزاران به دنبال سپردن وزارت نفت به اسحاق جهانگیری، دیگر عضو این حزب است. در حال حاضر گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد به این حزب تعلق دارد. وزرای پیشنهادی دادگستری، اطلاعات و نیرو از وزرای دولت سیزدهم هستند. به غیر از وزیر پیشنهادی اطلاعات که طبق قانون غیرسیاسی و غیرحزبی است، دو وزیر دیگر را می‌شود سهمیه جریان حامی دولت دانست. تنها چهره سیاسی اصلاح طلب این فهرست، محمدرضا ظفرقندی وزیر پیشنهادی بهداشت است. عباس عراقچی را می‌توانیم چهره نزدیک به محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه و معاون راهبردی فعلی رئیس‌جمهور بدانیم. محمدرضا صالحی‌امیری و سیدعباس صالحی از دولت روحانی در این لیست قرار دادند. صالحی گزینه وزارت ارشاد بیشتر یک چهره فرهنگی است و شاید بتوانیم صالحی‌امیری که یک چهره سیاسی است را از جریان حسن روحانی در این فهرست بدانیم.

دولتی که نه تنها جوان نشد، بلکه پیر هم شد!
میانگین سنی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، ۵۹ سال و هفت ماه است. اگر تمام وزرا رای اعتماد بگیرند، ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. میانگین سنی کابینه اول رئیسی که ۱۸ وزیر آن رأی آورده بودند ۵۳ سال بود. لقب جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق می‌گیرد. عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسن‌ترین وزیر پیشنهادی دولت پزشکیان شناخته می‌شود.

جایگاه زنان و اقلیت‌ها در کابینه پزشکیان
یکی از شعارهای دولت پزشکیان و شورای راهبری توجه ویژه به زنان و القیت‌ها بود. حالا در فهرست وزرای دولت چهاردهم تنها یک زن به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت راه حضور دارد. هیچ یک از گزینه‌های دیگر، متعلق به اقلیت‌های قومی و دینی نیستند. همین موضع مورد انتقاد شدید یکی از نمایندگان اهل سنت نیز قرار گرفته است. محسن بیگلری نماینده مردم سقز و بانه در جریان جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور خود گفت: آقای پزشکیان، لازم می‌دانم خدمتتان عرض کنم که هموطنان کرد و اهل سنت با هزاران امید به شما رای داده‌اند، اما امروز که نوبت پاسخ‌گویی شما بود، نه اهل سنت و نه کردها سهمی نداشتند. انتظار داریم در سطوح دیگر از مردمان اهل سنت و کرد استفاده شود. بیگلری ادامه داد: مردم کردستان اکثرا با مشکلات کمبود برق و آب شرب رو به رو هستند و متاسفانه وزیر جهادکشاورزی مطالبات گندمکاران را نمی‌دهد.

مخالفت تلویحی جبهه اصلاحات با کابینه پزشکیان
رئیس جبهه اصلاحات ایران با انتشار یک توئیت مخالفت تلویحی این جبهه با کابینه پیشنهادی پزشکیان را اعلام کرد. آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «‏در نامه جبهه اصلاحات ایران به رئیس جمهور: در مرحله اول شکل‌گیری هیأت دولت اجازه ندهید، ویژه گزینی‌ها و روندهای ناصواب موجب حذف شایستگان و ناامیدی مردم از انتخاب خود شود که حتی تا روز رأی‌گیری برای آمدن پاى صندوق و رأی دادن به شما تردید داشتند.»