اوکراین در جنایت با مهمات خوشه‌ای ید طولایی دارد

به گزارش ایسنا، “اوا بارتلت”، خبرنگار و تحلیلگر مستقل کانادایی در گزارشی درباره تبعات تصمیم چند وقت پیش جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای دادن بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین در پایگاه راشاتودی نوشت:

«علاوه بر وجود دلایل اخلاقی که ارسال چنین تسلیحاتی به اوکراین را منع می‌کنند، یک سری دلایل پراگماتیک نیز هستند که دادن چنین مهماتی به اوکراین را از نقطه نظر نظامی غیرمنطقی می‌سازند. غربی‌ها به اوکراین وعده داده‌اند که این مهمات نسبت به مهمات تک گلوله‌ای استاندارد توپخانه، آسیب بیشتری در حملات به دلیل منتشر کردن ریز بمب‌ها در سطحی گسترده‌تر به همراه دارند اما به رغم این وعده‌ها اعطای این مهمات به اوکراین غیرمنطقی است.

در واقعیت مهمات خوشه‌ای نسبت به بمب‌های متعارف می‌توانند سطحی وسیع تر را پوشش دهند اما لزوما و مسلما قرار نیست آسیبی شدیدتر را به مواضع تقویت شده روسیه وارد سازند.

کاربرد اصلی این بمب‌ها مربوط به هدف گرفتن سربازان در فضاهای باز و خودروهای زرهی سبک است و چنین بمبهایی نمی‌توانند بازی را برای کی‌یف تغییر دهند.

اسکات ریتر، افسر اطلاعاتی سابق یگان تفنگداران دریایی آمریکا ارزیابی کرد: “بمبهای خوشه‌ای بدترین سلاح‌های جهان برای نبردهای سنگر به سنگر هستند. در نبردهای سنگر به سنگر نیاز به یک بمب با قدرت انفجاری بالا دارید که سنگرها و پناهگاه‌ها را فرو بریزد.”

اگر آمریکا می‌داند مهمات خوشه‌ای حقایق عرصه میدانی جنگ در اوکراین را تغییر نمی‌دهند چرا پس آن را ارسال می‌کند؟ چون همان طور که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت: “مهمات اوکراین در حال تمام شدن است و ما نیز کمبود مهمات داریم.” بنا بر این آمریکا احتمالا اول به سراغ خالی کردن ذخایر قدیمی مهمات خوشه‌ای خود رفته است. این مهمات همانطور که بایدن ادعا کرد، “نخواهند توانست حرکت تانک‌ها را متوقف کنند.” همانطور که دولت بایدن مجددا ادعا کرد، این مهمات همچنین “جان غیرنظامیان را نجات نخواهند داد.” مطمئنا از این مهمات برای کشتن، قطع عضو کردن و وحشت آفرینی در میان تعداد هر چه بیشتری از غیرنظامیان در منطقه دونباس هم برای مقطع کنونی و هم برای سالهای آینده استفاده خواهد شد.

داگلاس مک گریگور، سرهنگ ارتش آمریکا اذعان کرد، مهمات خوشه‌ای نرخ بالایی در زمینه عمل نکردن دارند. به گفته ریتر، نزدیک به ۴۰ درصد از این مهمات منفجر نخواهند شد. مک گریگور همچنان گفت، طراحی ریزبمب‌ها در مهمات خوشه‌ای بسیار شرورانه است چون مثل توپهای بیسبال و اشیای درخشانی هستند که کودکان را جذب خود می‌کنند.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا مدعی شد که کی‌یف از این بمب‌های خوشه‌ای سواستفاده نخواهد کرد. او ادعا می‌کند، “اوکراین به عملیات مین‌زدایی در دوره پس از جنگ با هدف تخفیف دادن آسیب‌های بالقوه به غیرنظامیان متعهد شده و تضمین‌هایی کتبی داده که از این مهمات به شکلی بسیار محتاطانه استفاده می‌کند تا هر گونه ریسک برای غیرنظامیان را به حداقل برساند.”

دولت آمریکا کنوانسیون منع مهمات خوشه‌ای را هرگز امضا نکرده در حالی که جن ساکی، دبیر وقت مطبوعاتی کاخ سفید در ۲۸ فوریه ۲۰۲۰ با اتهام زنی علیه روسیه درباره استفاده از این مهمات خوشه‌ای، استفاده از آنها را یک “جنایت جنگی” بالقوه دانست.

اما طبق معمول اگر دشمن آمریکا چنین کاری کند یک جنایت جنگی شنیع انجام داده در حالی که اگر متحد آمریکا یا خود آمریکا از این مهمات استفاده کند، جنایت جنگی به حساب نمی‌آید. اوکراین به رغم وعده‌های سستش در خصوص عدم استفاده از مهمات خوشه‌ای علیه غیرنظامیان اما از سال ۲۰۱۴ سابقه چنین حملاتی علیه غیرنظامیان را داشته است.

در  مثالی که شخصا مشاهده کردم، در اواخر مارس ۲۰۲۲ از محل وقوع یک حمله موشکی اوکراین در اوایل آن ماه که به کشته شدن ۲۲ غیرنظامی و زخمی شدن ۳۳ تن دیگر منجر شد، بازدید کردم.  اوکراین یک موشک از مدل “توچکا-یو” را شلیک کرد که رهگیری شد اما کل ۵۰ ریزبمب خوشه‌ای داخل آن که به مناطق مسکونی ریختند، منفجر نشدند، در غیر این صورت به خونریزی خیلی بدتری منجر می‌شد. نیروهای اوکراینی همچنین در آوریل ۲۰۲۲ یک ایستگاه قطار را در کراماتورسک، باز هم با یک موشک توچکا-یو که مهمات خوشه‌ای دارد هدف گرفتند که بر اساس گزارشها به کشته شدن ۵۰ نفر منجر شد. طبق معمول رسانه‌های غربی روسیه را متهم به ارتکاب این جنایت جنگی کردند اما تحقیقات نشان داد که موشک از مناطق تحت کنترل اوکراین به سمت جنوب غرب شلیک شد.

اما استفاده اوکراین از بمب‌های خوشه‌ای مانند اکثر جنایات جنگی کی‌یف علیه غیرنظامیان در دونباس، صرفا در سال ۲۰۲۲ آغاز نشد. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سال ۲۰۱۴ گزارش داد نیروهای دولتی اوکراین از مهمات خوشه‌ای در مناطق مسکونی شهر دونتسک استفاده کرده‌اند. حمله اوکراین با استفاده از راکتهای خوشه‌ای در دوم اکتبر آن سال به مرکز دونتسک به کشته شدن یکی از کارکنان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ منجر شد.

نیویورک تایمز نیز در گزارشی مشابه نوشت، به نظر می‌رسد ارتش اوکراین در اکتبر ۲۰۱۴ چند بار بمب‌های خوشه‌ای را به قلب دونتسک شلیک کرده و ” از سلاحی که در بیشتر نقاط جهان ممنوع است علیه شهری تحت کنترل شورشیان که در زمان صلح جمعیتش بیش از یک میلیون نفر بود، استفاده کرده است.”

این روزنامه با استناد به شواهد فیزیکی و مصاحبه با شاهدان و قربانیان، نوشت: “نشانه‌های واضحی درباره شلیک مهمات خوشه‌ای از قلمروی تحت کنترل ارتش اوکراین وجود دارند.”

غرب همچنان که اوکراین غیرنظامیان را در دونتسک با استفاده از مین‌های ممنوعه “پروانه‌ای” هدف گرفت، سکوت اختیار کرد.

اما اینها تنها مهمات خوشه‌ای که اوکراین علیه غیرنظامیان در دونباس شلیک کرد، نیستند. در حقیقت من در طول سال گذشته میلادی شواهد شلیک راکتهای خوشه‌ای حامل مین‌های ممنوعه PFM-۱ توسط ارتش اوکراین را مستند کردم.

طراحی ریزبمب‌های خوشه‌ای به گونه ای است که معمولاً بدون منفجر شدن روی زمین می‌لغزند تا زمانی که زیر پای کسی یا چیزی بروند. مقامات جمهوری خلق دونتسک پیش از این اعلام کردند، اوکراین ششم مارس ۲۰۲۲ در جریان نبردهای ماریوپل و ۱۸ مه ۲۰۲۲ در  مناطق مسکونی خارکیف و دونتسک ریزبمب‌های کوچک و کور را شلیک کرده است.

من از زمانی که نخستین بار شروع به مستندسازی استفاده اوکراین از این مین‌ها در مرکز دونتسک در ژوئیه ۲۰۲۲ کردم با چندین قربانی مصاحبه کرده و درباره کار پرزحمت نیروهای مین‌روب روسی برای شناسایی و از بین بردن مین‌ها گزارش داد. تا ۲۵ ژوئیه امسال ۱۲۴ غیر نظامی در این منطقه شامل ۱۰ کودک توسط این مین‌ها مجروح شدند که سه غیرنظامی در اثر این جراحات جانشان را از دست دادند.

لازم به ذکر است که اوکراین در طول ۹ سال جنگش علیه دونباس از مهمات متعارف نیز برای کشتار و قطع عضو غیرنظامیان استفاده کرده است.»