اما و اگرهای ترامپ در اقتصاد ایران و جهان

وابستگی متقابل اقتصاد و سیاست، واقعیتی انکار ناپذیر است. بررسی شرایط جهانی نشان می دهد، اقتصاد ابزاری برای فشارهای سیاسی و سیاست اهرمی برای بحران سازی اقتصادی است.

به گزارش نقش جهان به نقل از خریدار آنلاین : وابستگی متقابل اقتصاد و سیاست، واقعیتی انکار ناپذیر است. بررسی شرایط جهانی نشان می دهد، اقتصاد ابزاری برای فشارهای سیاسی و سیاست اهرمی برای بحران سازی اقتصادی است. از انتخاب رییس جمهور یک کشور به ویژه کشورهای تاثیرگذار تا جنگ و اظهارات جنجال آفرین، تاثیرات مستقیمی بر تحولات جهانی می گذارد. با نگاه به تحولات اقتصادی تمامی سالها، پی می بریم که اقتصاد تا چه اندازه از سیاست رنج برده یا تا چه اندازه ابزار دست سیاسیون برای اعمال فشار بوده است.

انکار تاثیرات متقابل

در حالی شاهد تاثیرات متقابل اقتصاد و سیاست هستیم که عده بسیاری منکر این واقعیت انکار ناپذیر می شوند و سعی دارند این دو مقوله را جدا از یکدیگر نشان دهند. البته این تاثیرات برای ایران بسیار جدی تر است. اگر اولین روزهای پس از انقلاب در سال ۱۳۵۷ را در نظر بگیریم و تحولات آن را در تمامی ۴۶ سال پس از آن بررسی کنیم، متوجه تاثیرات وحشتناک سیاست بر اقتصاد می شویم. از ترورهای ناجوانمردانه تا گروهک های مزدور، از جنگ تحمیلی تا جنگ روانی، از بحران سازی در انتخابات تا اعتراضهای خیابانی و بسیاری موارد دیگر باعث شده تا قیمت ها رشد سرسام اوری داشته باشند و تورم را به اندازه ویران کننده ای بالا ببرند، وضعیتی که حکایت از تاثیرات مخرب سیاست بر اقتصاد دارد.

رشته اقتصاد سیاسی

مقوله اقتصاد و سیاست به اندازه ای گره خورده که رشته تحصیلی با عنوان اقتصاد سیاسی در دانشگاه تعریف شده، رشته ای که مخاطبان خاص بسیاری دارد. این رشته تحصیلی بر روابط متقابل افراد، دولت ها و سیاست های عمومی تمرکز دارد. اقتصاددانان سیاسی نحوه عملکرد نظریه های اقتصادی مانند سرمایه داری، سوسیالیسم و کمونیسم را در دنیای واقعی مطالعه می کنند. در اصل، هر نظریه اقتصادی روشی است که به عنوان وسیله ای برای هدایت و توزیع مقدار محدودی از منابع، به گونه ای که برای بیشترین تعداد افراد سودمند باشد، اتخاذ می شود. کسانی که در این مورد تحقیق می کنند، اقتصاددان سیاسی نامیده می شوند و مطالعه آن ها به طور کلی شامل بررسی چگونگی تأثیر سیاست عمومی، وضعیت سیاسی و نهادهای سیاسی بر موقعیت و آینده اقتصادی یک کشور از طریق دریچه های جامعه شناختی، سیاسی و اقتصادی است.

اقتصاد سیاسی بین المللی

تعامل یا تقابل اقتصاد با سیاست، به عنوان اقتصاد سیاسی جهانی مورد تدریس قرار گرفت. این رویکرد پیوند بین اقتصاد و روابط بین الملل را تحلیل می کند و از بسیاری زمینه های دانشگاهی از جمله علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه شناسی، مطالعات فرهنگی و تاریخ استفاده می کند. اقتصاد سیاسی بین المللی در نهایت به چگونگی تعاملات اقتصادی جهانی نیروهای سیاسی مانند دولت ها، بازیگران فردی و نهادها می پردازد.

تاثیرگذاری متفاوت

بی شک هر اتفاقی که در هر گوشه از جهان رخ می دهد، وضعیت متفاوتی را ایجاد می کند. اما اینکه کدام کشور در چه سطحی باشد، تاثیرگذاری متفاوتی دارد. تحولات در کشورهای ابرقدرت همچون آمریکا، چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس با اتفاقاتی که در یک کشور آفریقایی دور دست رخ می دهد، متفاوت و تحولات در کشورهای همسایه اثرگذارتر است.

ترامپ بازیگری متفاوت

واقعیت این است که روی کارامدن روسای جمهور در کشورهای جهان، بستگی به رفتارهای آنان دارد. یک فرد معقول با فردی که تعادل ندارد، بسیار متفاوت است، همانگونه که تفکر ناسیونالیستی با تفکر هیتلری متفاوت است. در بین تمامی کشورهای جهان، انتخابات آمریکا همواره جنجال آفرین بوده است. انتخابات آمریکا با دو حزب جمهوری خواه و دموکرات تعریف می شود که هر کدام باورهای متفاتوتی دارند و روی کار آمدن هر کدام از آنها، می تواند بر سیاست های کلان کشور و البته جهان تاثیر بگذارد. اکنون دونالد ترامپ بار دیگر وارد کاخ سفید شده و با اندیشه های متفاوتی که دارد، آینده متفاوتی را پیش روی جهان ترسیم می کند.

پیامدهای رییس جدید

اکنون تحلیل های جهانی بر محور اندیشه ها و سیاست های احتمالی ترامپ می چرخد. رویترز بر این باور است که با ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دلار امریکا تقویت شود، زیرا سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند سیاست‌های او به افزایش تورم و رشد اقتصادی بینجامد و فدرال رزرو مجبور می شود قیمت‌ها را بالا نگه دارد تا مانع برافروختگی اقتصادی شود، اتفاقی که به نوبه خود می‌تواند به افزایش نرخ دلار بینجامد. همچنین برنامه‌های ترامپ برای اعمال تعرفه بر تجارت به کاهش رشد اقتصادی در نقاط دیگر جهان می‌انجامد و این به جذابیت دلار می‌افزاید. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند با برد ترامپ یورو افت چشمگیری داشته و یوآن چین از ارزش بیفتد.

تاثیر وعده های ترامپ

تحلیل رویترز حکایت از آن دارد که وعده‌های ترامپ مبنی بر تضعیف قوانین سختگیرانه و کاهش مالیات‌ها برای شرکت‌های بزرگ، تولید بیشتر نفت و قوانین مهاجرتی نشان از رشد اقتصادی قوی‌تر و افزایش تورم دارد و این برای صاحبان سهام اتفاق مثبتی قلمداد می‌شود و بانک‌ها، صاحبان فناوری، حوزه‌های دفاعی و سوخت‌های فسیلی نیز از این رویکرد منتفع می‌شوند.ترامپ بنا دارد با عقب‌گرد از قوانین زیست محیطی حفاری‌های مرتبط با استخراج نفت و گاز امریکا را افزایش دهد البته تا جایی که ممکن باشد و این سیاست تضمین می‌کند که امریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان خواهد ماند. رویترز اعتقاد دارد ترامپ تحریم‌ نفت ایران را تشدید کند.

ایران متفاوت از جهان

در حالی که جهان به تاثیرات مدیریت ترامپ بر سیاست و اقتصاد اعتقاد دارد، صاحب نظران و کارشناسان ایرانی اعتقاد چندانی به تاثیرات روی کار آمدن ترامپ بر اقتصاد و سیاست ایران ندارند. در این رابطه فضل الله رنجبر نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه نباید نسبت به رفتن بایدن و آمدن ترامپ نگران باشیم گفت: ترامپ یک دوره چهارساله را در کاخ سفید بسر برده و در تمامی آن چهار سال، به هر بازی متوسل شد تا برای ایران مشکل آفرین شود که نتیجه ای نداشت.

انواع تهدیدها

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با یادآوری اینکه ترامپ از پاره کردن برجام تا تحریم های گسترده را علیه ایران رقم زد گفت: خشم ترامپ علیه ایران پایانی نداشت و اقتصاد جهان را علیه ایران بسیج کرد، اما تا امروز توانسته ایم در عرصه های اقتصادی بسیار موفق عمل کنیم. وی با اشاره به بلوکه شدن مبالغ هنگفت دلارهای ایران در بانکهای جهان گفت: حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از پول های ایران در کشورهای جهان بلوکه شد که هنوز هم مقدار زیادی از آنها به صورت بلوکه مانده است. رنجبر با اشاره به اینکه آمریکا در عرصه دارو و درمان نیز ایران را تحریم کرد گفت: بارها درخواست کردیم بخشی از پولهای بلوکه شده ایران را برای واردات دارو آزاد کنند، اما آمریکا در این زمینه نیز روی خوش نشان نداد و بسیاری از ایرانیان به ویژه بیماران خاص، در نتیجه کمبود دارو جان خود را از دست دادند.

روان پریشی متفاوت

نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه ترامپ تعادل و ثبات شخصیت ندارد گفت: تصمیمات ترامپ و ادبیاتی که بکار می برد، نشان می دهد که از نظر روانی پایدار نیست و هر لحظه امکان دارد تصمیمات غیر کارشناسی و غیر عقلایی بگیرد. وی با یادآوری تصمیمات ضد و نقیض ترامپ در چهار سال اول ریاست جمهوری گفت: ترامپ تصمیماتی می گرفت که حتی هم پیمانان آمریکا را خشمگین و دوستان آمریکا را به دشمن تبدیل می کرد. رنجبر با تاکید بر اینکه نمی توان از چنین فردی انتظار ثبات شخصیت در قبال ایران داشت گفت: شاهد بودیم که وقتی ترامپ به عربستان رفت و قرارداد فروش سلاح ۱۱۰ میلیون دلاری را با عربستان بست، در بازگشت به آمریکا از بن سلمان به عنوان گاو شیرده یاد کرد. وی با تاکید بر اینکه بکار بردن این ادبیات بسیار درست بود گفت: اگر چه گاو شیرده مصداق بارز فروش سلاح به عربستان بود، اما هیچ آدم عاقلی گاو شیرده خود را عصبانی نمی کند.

تاثیرات تصمیمات آمریکا

دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه تاثیر روی کار آمدن ترامپ بر اقتصاد ایران را منکر می شوید گفت: اگر منظور تحریم هاست، که هیچ کس نمی تواند منکر تحریم ها شود. در تمامی سالهای گذشته، اقتصاد کشورمان از تحریم ها زیان دیده است. صنایع برای واردات ماشین آلات و مواد اولیه با مشکل رو به رو شده اند، در تامین نیازهای مردم از کالاهای اساسی تا دارو و تجهیزات پزشکی مشکل داشته ایم. پولهای ایران در بانکهای جهانی بلوکه شده است. امکان انتقال ارز و حتی بازگشایی ال سی برای ما مقدور نیست و بسیاری موارد دیگر که همگی ناشی از تحریم ها و کینه توزی های آمریکاست.

ناکارآمدی کینه توزی ها

رنجبر با تاکید بر اینکه نتیجه تصمیمات آمریکا علیه ایران مهم است گفت: قبول داریم که مردم در تنگنا به سر می برند، گرانی و تورم بالاست و مردم به ویژه دهک های پایین جامعه در شرایط سختی زندگی می کنند، اما توانسته ایم این مشکلات را پشت سر بگذاریم. فراموش نکنیم که در بسیاری از عرصه ها به خودکفایی رسیده ایم. ماشین آلاتی که سالها به آن وابسته بودیم، با روش مهندسی معکوس خودمان تولید می کنیم. در بسیاری از زمینه ها خودکفا شده ایم و اگر بخواهیم واقع بین باشیم، تحریم ها با وجود تمامی مشکلاتی که برای کشور داشته، امتیازهایی را نیز به همراه آورده است.

مذاکره در هر حال

نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه امکان مذاکره و بازگشت به برجام با توجه به اظهارات ترامپ را تا چه اندازه شدنی می دانید گفت: سیاست جمهوری اسلامی همانگونه که رهبر انقلاب بارها بر آن تاکید کرده اند، مذاکره است، اما مذاکره ای که منافع ایران دیده، حق ایران رعایت و احترام ایران محفوظ بماند. بر اساس فرمایش رهبر انقلاب، همواره آماده هستیم پای میز مذاکره بنشینیم و اکنون نیز تغییر نکرده است. وی با تاکید بر اینکه هدف ما از مذاکره، برداشتن محدودیت ها و ممنوعیت هاست، گفت: انتظار داریم تحریم های ناجوانمردانه علیه ایران برداشته شود و بتوانیم بدون کینه توزی ها، در عرصه اقتصاد جهانی ورود کنیم. بنابر این اگر ترامپ بر مذاکره اعتقاد و تاکید دارد، باید بداند که ایران از مذاکره چه میخواهد.