آثار مثبت مهار نقدینگی

مسعود دانشمند، کارشناس اقتصادی

دلیل ثبات نرخ ارز این است که بانک مرکزی اعمال مدیریت کرده و بازار ارز را به آن جهتی که می‌خواهد هدایت کرده است. در ماه‌های اخیر اقتصاد ایران با چالش‌های گوناگونی مواجه بوده است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به بمب‌گذاری کرمان، حمله اسرائیل به کنسولگری ایران، پاسخ ایران به اسرائیل، جنگ غزه، صدور قطعنامهضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شهادت رئیس جمهور و… اشاره کرد، این التهاب‌ها که در زمان کمی و پشت سر هم روی داد در مجموع می‌توانست بازار ارز را با جهش مواجه کند، اما این طور نشد و نرخ ارز کانال‌های قبلی خود را حفظ کرد، یعنی نرخ ارز در رنج ۵۸ هزار تومان در حال گردش است. دلیل ثبات نرخ ارز این است که بانک مرکزی اعمال مدیریت کرده و بازار ارز را به آن جهتی که می‌خواهد هدایت کرده است. بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز به اندازه‌ای که لازم می‌دانست تزریق کرد، یعنی این بانک با ابزار‌های که در دست داشت مانع از افزایش جهشی نرخ ارز شد. بانک مرکزی با سیاست‌هایی خوبی که در پیش گرفت اجازه نداد بازیگرانی که در چهارراه و در خیابان‌ها ایستاده اند (یعنی دلالان) کنترل بازار ارز را به دست بگیرند. دلالان جوسازی زیادی می‌کردند تا نرخ ارز را افزایش دهند و از این طریق سود‌های فراوانی را کسب کنند. بانک مرکزی برای این که تورم و بازار ارز را کنترل کند اقدام به کاهش نرخ رشد نقدینگی و کاهش نرخ رشد پایه پولی کرد،وقتی که نقدینگی سرگردان در جامعه وجود نداشته باشد، اگر التهابی در کشور به وجود بیاید، مردم و یا دلالان به بازار ارز حمله نمی‌کنند، چون نقدینگی سرگردان وجود ندارد. در نتیجه نقدینگی در بانک‌ها جمع شده و بانک‌ها نیز با طمأنینه اقدام به پرداخت تسهیلات می‌کنند تا نقدینگی غیر ضروری به مردم پرداخت نشود. این اقدامات در مجموع به کنترل نقدینگی کمک کرد. یکی از مزایای کاهش نرخ رشد نقدینگی این است که منجر به کاهش هزینه‌های عمومی دولت می‌شود. دولت انضباط مالی را در دستور کار خود قرار داد و سعی کرد هزینه‌ها را افزایش ندهد. همه این موارد آثار خود را در کاهش نرخ تورم نشان می‌دهد. در زمانی که نقدینگی و تورم کاهش یابد طبیعتاً پایه پولی نیز کاهش خواهد یافت.