دریچه تازه به پرونده هسته‌ای ایران

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز –دوشنبه- به منظور رایزنی با مقام‌ها و مسئولان کشورمان در بحث انرژی اتمی وارد تهران شد.

گروه سیاسی: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز –دوشنبه- به منظور رایزنی با مقام‌ها و مسئولان کشورمان در بحث انرژی اتمی وارد تهران شد. سفر رافائل گروسی به ایران در مقطع کنونی در شرایطی صورت می‌گیرد که کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران نیز در تهران و اصفهان در حال برگزاری است. در ظاهر امر گروسی به منظور شرکت و سخنرانی در کنفرانس علوم و فنون هسته‌ای به ایران سفر کرده اما هدف اصلی سفر رایزنی پیرامون آخرین و جدیدترین تحولات برنامه هسته‌ای کشورمان است. به گزارش «تجارت»، گروسی در بدو ورود مورد استقبال بهروزکمالوندی، سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران قرار گرفت.. مدیرکل آژانس علاوه بر دیدار با مسئولان کشورمان، امروز سه‌شنبه نیز ضمن شرکت در اولین کنفرانس بین‌المللی هسته ای اصفهان با محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی دیدار و در یک کنفرانسی خبری به سوالات خبرنگاران و رسانه‌های جمعی پاسخ خواهد داد. با این اوصاف اهداف حضور گروسی در تهران در مقام مساله‌ای جدی قابل طرح است.

فرصتی برای بیان دغدغه‌های مشترک
حضور «گروسی» در ایران فرصتی را برای این مهم فراهم می‌کند تا دو طرف دغدغه‌های خود پیرامون موضوع بازرسان آژانس را با یکدیگر در میان بگذارند. برگزاری اولین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای در شهر اصفهان همزمان با سفر «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران در روزهای ۱۸ و ۱۷ اردیبهشت ماه و همچنین دیدار وی با مقامات کشورمان در تهران از جمله تحولات مهم در روند فعالیت‌های هسته‌ای کشور است که محل بروز دیپلماسی هدفند دولت سیزدهم قرار گرفته است؛ امری که نشان می‌دهد ایران توانسته دیپلماسی هسته‌ای خود با آژانس را همپای سیاست خارجی منطقه ای پیش براند.

تداوم مذاکره بر سر مسائل فنی و پادمانی
نگاه به رویکرد مقام‌های ایرانی پیش و پس از تندتر شدن مواضع آژانس، قضاوت درباره سیاست مسالمت‌آمیز تهران در تعامل با مقام‌های این نهاد بین المللی را در بوته آزمون می‌گذارد. این مهم را محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی چند روز پیش مورد توجه قرار داد و سفر قریب‌الوقوع مدیر کل آژانس به ایران را فرصتی برای ابهام زدایی از موارد مطروحه پیرامون مسائل اختلافی ایران و آژانس خواند و در عین حال مبنای همکاری جاری دو طرف را همچنان از بیانیه سال ۱۴۰۱ متاثر دانست. این بیانیه که «گروسی» چندی پیش، اجرای مفاد آن را مورد تردید قرار داد، در پی سفر او در اسفندماه سال ۱۴۰۱ به تهران منتشر شد که بر مبنای آن، ایران و آژانس ذیل موافقتنامه‌ جامع پادمانی، روند حل‌وفصل مسائل اختلافی مربوط به ۴مکان ادعایی شامل سایت «جابرابن حیان کرج»، «مریوان»، ورامین (تورقوزآباد) و سایت «شیان» و همچنین نحوه راستی‌آزمایی آژانس بر اساس ملاحظات جاری را در قالب یک نقشه راه ترسیم کردند. این در حالی بود که کمی پیش از صدور این بیانیه، پرونده اختلاف بر سر سایت «جابرابن حیان کرج» در ایستگاه آخر قرار گرفته بود و کمتر از ۳ ماه بعد از این بیانیه یعنی در خرداد ماه سال ۱۴۰۲ نیز پرونده سایت «مریوان» بسته شد تا شمار موضوعات بر سر مکان‌های مورد ادعا از ۴پرونده به ۲پرونده ادعایی مرتبط با کشف ذرات اورانیوم غنی‌شده در «تورقوزآباد» و «ورامین» کاهش پیدا کند.

حل چالش موضوع نظارت‌ها و بازرسی‌ها
حضور «گروسی» در ایران همچنین فرصتی را برای این مهم فراهم می کند تا دو طرف دغدغه‌های خود پیرامون موضوع بازرسان آژانس را با یکدیگر در میان بگذارند. مدیر کل در حالی روی خود را از تصمیم سال گذشته ایران مبنی بر عدم صدور مجوز به چند بازرس اروپایی آژانس برگردانده و آن را منافی روند راستی آزمای آژانس
می خواند که از مجموع ۴۰۰ بازرس آژانس، حدود ۱۲۰ بازرس در چارچوب موافقت نامه جامع پادمانی برای بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت های هسته‌ای به کار گرفته شده‌اند و با کمترین ممانعتی از سوی سازمان انرژی اتمی جهت فعالیت های راستی آزمایی خود مواجه نیستند. از این رو فعالیت حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس در ایران نمی‌تواند مغایرتی با کارکرد این نهاد نظارتی در بررسی فعالیت‌های صنعت هسته‌ای کشور داشته باشد.