حفظ ارزش پول ملی وظیفه ی وزارت خارجه نیست و دولت باید بر خطوط قرمز رهبری یعنی رفع تمامی تحریم ها ایستادگی کند
احیای برجام یعنی بازگشت دوران ننگین روحانی
با آغاز دور جدید گفتوگوها میان ایران و ۱+۴ که پیش از این محور این گفتوگوها از سوی مقامات جمهوری اسلامی رفع کامل تحریم‌های ایالات متحده علیه کشور بود، خبرها حاکی از امتیاز دادن‌های ایران آن‌هم زیر‌پوستی به طرفین برجامی است که این اتفاق واکنش‌های بسیاری را در فضای حقیقی و مجازی در‌پی داشته است.
هیئت مذاکره‌کننده ایرانی که قبل از آغاز دور جدید گفتوگوها محورهای اصلی خود را رفع کامل تحریم‌های آمریکا علیه ایران عنوان کرده بودند و بر این باور بودند که ما بدون دادن کوچکترین امتیاز جدیدی پایبند به اصل خنثی‌سازی تحریم‌ها داریم اما چندی پیش خبرهایی دال بر «اعطای امتیاز به غرب اما با نام دیگری به بهانه رفع سوء‌تفاهم‌ها» روی خروجی رسانه‌های ایران و جهان قرار گرفت.
خواستید سوء‌تفاهم آژانس برطرف شود؟
در‌پی تغییر دولت و چراغ سبزهای غرب برای بازگشت به برجام رافائل گروسی رئیس آژانس انرژی اتمی به بهانه گفت‌وگوهای سازنده اما در عمل استخراج اطلاعات ایران در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای چندین بار به تهران سفر کرد.
در تمام سفرهای گروسی به تهران و گفت‌وگو با رئیس سازمان انرژی اتمی و برخی دیگر در سخنرانی قبل از خروج خود ایران را موکداً شفاف در موضوع هسته‌ای دانست اما پس از خروج خود و حضور در شورای حکام چرخش‌های ۱۸۰درجه‌ای داشته و در ادعاهای تکراری رایزنی‌ها در تهران را بی‌نتیجه خواند.
با روند شروع مذاکرات از ۸آذرماه گروسی دوباره در سفری ضرب‌الاجلی به تهران آمد اما این‌بار به بهانه معیوب بودن دوربین‌های سایت کرج امتیاز تغییر دوربین‌ها را از ایران دریافت کرد.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۲۴آذرماه در پیامی توییتری از توافق میان این نهاد و ایران در خصوص نصب دوربین‌های نظارتی در مجتمع تسا کرج خبر داد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این خصوص گفت: این موضوع برای راستی‌آزمایی ذیل توافق هسته‌ای بسیار مهم است و کار برای پرداختن به مسائل مهم پاردمانی دیگر ادامه خواهد داشت.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در خصوص موضوع دوربین‌های آژانس در سایت کرج گفت: برای کمک به فرآیند قضایی و امنیتی که برای سایت کرج پیش آمده مقرر شد بازرس آژانس یک دوربین نو بیاورد و این دوربین در حضور مقامات امنیتی و قضایی ما سوالات فنی‌اش پاسخ داده شود تا تحقیقات پرونده به اتمام برسد و مشخص شود چه عواملی در آن حادثه تروریستی موثر بوده است. بعد از آن، می‌توانند مجدداً دوربین‌ها را در سایت نصب نمایند.
امیرعبداللهیان هم در سخنانی اعلام کرده بود: گفت‌وگوهای عزتمندانه از ابتدای عمر دولت در دستور کار بوده و کماکان نیز همین رویکرد با جدیت و سختکوشی تیم مذاکره‌کننده دنبال می‌شود.
وی با اشاره به نحوه تعامل ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اینکه این سازمان بین‌المللی در مقاطعی از ابزار فنی برای تاثیرگذاری سیاسی بر گفت‌وگوهای وین استفاده کرده، اظهار داشت: به توافق خوبی با آژانس دست پیدا کردیم که می‌تواند برخی نگرانی‌های ادعایی درخصوص برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را برطرف کرده و تداوم بیش از پیش همکاری‌های متقابل با آژانس را به دنبال داشته باشد.
گفتنی است که به دنبال اقدام خرابکارانه علیه مجتمع تسا در کرج، تهران اعلام کرده بود که تنها پس از بررسی‌های فنی و امنیتی نهادهای مسئول، اجازه سرویس یا تعویض دوربین‌ها را خواهد داد. بر این اساس، اکنون بررسی‌های ایران انجام شد و لذا اجازه تعویض دوربین‌ها داده شده است؛ اما اجازه کنونی تهران به معنی ارسال تصاویر نخواهد بود.
با اجازه ایران برای نصب دوربین‌های جدید می‌توان گفت عملاً غرب نخستین امتیازش را از ایران در دولت جدید گرفت.
اعتراض تند
حسین شریعتمداری چندی پیش در اعتراض تند به وزیر خارجه کشور اعلام کرد که «مگر قرار نبود همه تحریم‌ها لغو شود؟ پس چرا فقط به لغو تحریم‌های برجامی تن دادید؟»
وی در نگارش متن اعتراضی خود به امیرعبداللهیان که در سرمقاله کیهان به چاپ رسید نوشت: در اظهارات این روزهای مسئولان محترم مذاکرات هسته‌ای کشورمان با آنچه در آغاز مذاکرات مطرح شده بود، تفاوت‌هایی دیده می‌شود که امید است نشانه تغییر در اهداف از پیش اعلام شده نباشد.
پیش از این و قبل از شروع دور دوم مذاکرات وین (در دولت سیزدهم) سخن از لغو همه تحریم‌ها در میان بود که تحریم‌های برجامی بخشی از آن است. به عنوان مثال، آقای حسین امیرعبداللهیان، وزیر محترم امورخارجه کشورمان طی یادداشتی در شماره ۱۶ آذرماه (۷ دسامبر) روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو تاکید کرده بودند که «بدون لغو تمامی تحریم‌ها، راهی برای احیای برجام وجود ندارد.»
و یا اوایل آذرماه، آقای علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان با انتشار مقاله‌ای در وبگاه «فایننشال تایمز» اعلام کرده بودند که: «تحریم‌ها باید به طور کامل برداشته شود.»
روز ۲۴آذرماه جناب امیرعبداللهیان در گردهمایی سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه اظهار داشت؛ «رویکرد ما رفع کامل تحریم‌های برجامی در مقابل رفع نگرانی‌های مورد ادعای طرفهای مقابل درخصوص برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران است» و همان روز آقای دکتر باقری نیز در مصاحبه با پرس تی‌وی گفت: «از نظر ما هر تحریمی که متناقض با مفاد برجام باشد باید لغو شود؛ چه این تحریم‌ها در دوران اوباما وضع و اعمال شده باشند چه در دوران ترامپ، چه بایدن. همینطور همه تحریم‌های مرتبط با برجام و تمامی تحریم‌هایی که تحت کارزار فشار حداکثری دولت قبلی اعمال شده‌اند، چون مرتبط با برجام است می‌بایست لغو شوند.»
واکنش لازم
چندی پیش بود که «علی باقری کنی» مذاکره‌کننده ارشد ایران، در مصاحبه با نشریه انگلیسی ایندیپندنت لغو تمامی تحریم‌ها علیه ایران را شرط لازم برای موفقیت مذاکرات هسته‌ای در وین دانسته بود.
دیپلمات کشورمان در ابتدای این مصاحبه که در ۴آذرماه یعنی قبل از آغاز مذاکرات انجام شده بود، گفت: «اولین مذاکره دولت جدید ایران در روزهای آتی برگزار خواهد شد و اگر آمریکا با یکسری شرایط موافقت نکند، با شکست مواجه خواهیم شد. هدف مذاکرات در اصل این است که دولت بایدن به توافقی بپیوند‌د که دولت ترامپ یک‌جانبه از آن خارج شد. البته هرگونه پیشرفتی در این راستا باید همراه با لغو تمامی تحریم‌ها باشد و این تضمین ارائه شود که دولت‌های بعدی در آمریکا مانند ترامپ یک‌جانبه از این توافق خارج نشوند.»
علی باقری کنی در ادامه افزود: «متأسفانه سیاستِ شکست‌خورده فشار حداکثری علیه ایران از دولت دونالد ترامپ آغاز شد و همچنان در دولت بایدن ادامه دارد. بایدن برای خروج از «سردرگمی سیاسی» باید تمامی تحریم‌ها را لغو کند.»
اما با طرح این موضع صریح ایران قبل از آغاز گفتوگوها چند روز قبل خبری دال بر موافقت ایران با نصب دوربین‌های جدید و غیر‌قابل دسترسی آژانس در مرکز تسا منتشر شد.
در‌پی صدور مجوز برای نصب دوربین‌های جدید آژانس در سایت کرج و اعطای امتیاز جدید از سوی دولت به غرب تنها به بهانه رفع سوء‌تفاهم برای آژانس و در‌نهایت تغییر موضع هیئت مذاکره‌کننده از لغو «تحریم‌های برجامی» و نه «لغو همه تحریم‌ها» کاربران بسیاری در فضای مجازی به این موضوع واکنش نشان داده و دولت را مورد نقد جدی قرار دادند.
بسیاری از کاربران در فضای مجازی دادن امتیازهای این چنینی به غرب را همان استراتژی دولت لیبرال قبل دانستند و گفته بودند که اگر ایران این امتیاز را در قبال هیچ داده باشد شعار مذاکرات عزتمندانه یعنی شوآف.
در ادامه این واکنش‌ها، کاربر دیگری اعلام کرده که «تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در ازای فعال شدن دوربین‌های آژانس در مجتمع تسا در کرج چه امتیازی از غرب گرفته؟ً! این عقب‌نشینی باید در ازای امتیاز خوبی صورت گرفته باشد، در غیر این صورت باخت است…»
تغییر صورت مسئله
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، سخن از لغو «تحریم‌های برجامی» است و نه «لغو همه تحریم‌ها» و این درحالی است که بسیاری از تحریم‌های آمریکا علیه ایران به بهانه‌های غیرهسته‌ای وضع شده است. آمریکا در دوران اوباما۵۰۰نهاد را به بهانه‌های مختلف تحریم کرد و در دوره ترامپ این تحریم‌ها دو‌برابر شد. و بایدن هم تحریم‌های جدیدی بر تحریم‌های قبلی افزود! و در مجموع تحریم‌های آیسا، سیسادا، ویزا، کاتسا و… که عمدتاً در دوران اوباما وضع شده‌اند از جمله آنهاست.
اگر قرار است لغو تحریم‌ها فقط شامل تحریم‌های برجامی باشد و همان تحریم‌ها به بهانه‌های واهی و خصمانه دیگر نظیر حقوق بشر و تروریسم و صنایع موشکی و حضور در منطقه و امثال آن باقی بمانند، مذاکرات وین چه سودی دارد و با چه انگیزه‌ای صورت پذیرفته و قابل‌توجیه است؟!
شریعتمداری در ادامه گفته‌های خود اعلام کرده بود که با شناختی که از دوستان تیم هسته‌ای داریم بی‌تردید در پی‌آنند که راه را بر سوء‌استفاده حریف ببندند، از این روی باید مراقب باشند که بعد از بستن در، دشمن از پنجره وارد نشود!
آمریکا از تحریم‌ها به عنوان یک اهرم علیه اقتصاد کشورمان بهره می‌گیرد و از آنجا که توان استفاده از همه اهرم‌های دیگر -از جمله اهرم نظامی- را از دست داده است، به سختی می‌توان باور کرد از تحریم‌ها دست بکشد. از این رو ضمن تاکید بر لغو همه تحریم‌ها، باید در پی خنثی کردن تحریم‌ها بود. همانگونه که خوشبختانه دولت سیزدهم بودجه و سایر برنامه‌های عمرانی خود را بدون دخالت دادن عامل و فاکتور تحریم‌ها بسته و دنبال می‌کند.
در همین زمینه گفتنی است که اوباما بعد از تصویب برجام در «کمیته روابط عمومی آمریکا – اسرائیل» موسوم به ایپک ضمن ابراز خشنودی از برجام گفته بود، تحریم‌های ایران قابل ادامه نبود و همپیمانان ما تداوم آن را به زیان خود دانسته و حاضر به همراهی مستمر نبودند.
بهانه غرب ابراز نگرانی از تولید سلاح هسته‌ای در ایران است! و حال آنکه اطمینان دارد ایران در‌پی تولید سلاح هسته‌ای نیست و آن را حرام می‌داند، ولی چنانچه بر بهانه واهی خود اصرار دارد، مذاکرات هسته‌ای باید بعد از نابودی تسلیحات اتمی رژیم صهیونیستی، هند، پاکستان و… موکول شود چرا‌که براساس معاهده NPT هیچیک از دو کشور پاکستان و هند و رژیم جعلی اسرائیل مجاز به داشتن سلاح هسته‌ای نیستند و چنانچه ادعا می‌شود آنها عضو NPT نمی‌باشند، چرا باید ایران در عضویت انپیتی باقی بماند و حال آنکه مطابق بند۱۰ انپیتی، می‌تواند از این معاهده خارج شود.
تلاش سه کشور اروپایی برای تخریب روند مذاکرات وین
یک منبع آگاه در آستانه برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که تلاش سه کشور اروپایی برای تخریب روند مذاکرات وین در حدی است که با طرفهای مذاکره، از جمله اتحادیه اروپا، چین، روسیه و حتی آمریکا به تنش رسیده‌اند.
بنابر اعلام این منبع آگاه عصر دیروز مذاکره‌کنندگان ارشد کشورهای عضو توافق ۱۳۹۴ برای جمع‌بندی گفت‌وگوهای هفته گذشته که با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه جریان داشت، در هتل کوبورگ گردهم آمدند. در این بین مذاکرات میان نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران از هشتم آذر آغاز شد و هیئت‌ها بلافاصله پس از نشست کمیسیون مشترک، کار بر روی متون و تلاش برای کاهش اختلافات را آغاز کردند.
جمهوری اسلامی ایران دوهفته پیش متون پیشنهادی خود را هنگامی که تروئیکای اروپایی ادعا می‌کردند ۸۰درصد پیش‌نویس توافق برای احیای تعهدات سال۱۳۹۴ آماده است، در قالب دو‌موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه و مسائل هسته‌ای متون پیشنهادی خود را به طرف مقابل ارائه داد.
تروئیکای اروپا خواستار وقفه در مذاکرات و بازگشت به پایتخت‌ها برای بررسی متون پیشنهادی ایران شدند.
آنها دوشنبه گذشته در بیانیه‌ای مشترک مدعی شدند که درخواست‌های ایران در مذاکرات جاری فراتر از برجام و مانع پیشرفت در گفت‌وگوهاست. دیپلمات‌های انگلیس، فرانسه و آلمان با تکرار ادعای نخ‌نمای از دست رفتن عنصر زمان ادعا کردند که بدون پیشرفت سریع در مذاکرات، برجام خیلی زود به پوسته‌ای خالی تبدیل خواهد شد.
این منبع آگاه بیان داشت: طرفهای مختلف، موافق مسیر در‌‌پیش گرفته شده از سوی ایران هستند اما انگلیس، فرانسه و آلمان با نقش تخریبی سعی در افزایش امتیازات خود و کاهش منافع ایران دارند.
وی اضافه کرد که این نکته حتی مورد مناقشه نماینده آمریکا در دیدارهای چندجانبه هم قرار گرفته است.
به گفته این منبع مطلع تلاش تروئیکای اروپا بر این محور استوار است که به هر نحو ممکن توافق برای احیای مفاد تعهدات سال۱۳۹۴ شکل نگیرد.
وی توضیح داد: نقش مخرب فرانسه در فضای رسانه‌ای از جمله درز اخبار منفی از مذاکرات به عنوان منبع آگاه به برخی خبرگزاری‌های بین‌المللی، و همچنین موضع‌گیری منفی سران این کشور، در کنار نقش انگلیس چه در مذاکرات و چه بیرون از آن بر همین اساس طراحی و اجرا شده است.
این درحالی است که شنیده‌ها از هماهنگی سه‌کشور اروپایی عضو برجام با رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات وین حکایت دارد و گفته می‌شود که سفرها و مذاکرات مستمری میان دو‌طرف برای اخلال در روند گفتوگوها و به نتیجه نرسیدن توافقات و تعهدات متقابل ۲۰۱۵ تشکیل شده است.
به گفته یک منبع آگاه، مهم‌ترین محور مشترک آنها، نگرانی از پررنگ شدن نقش ایران در قبال تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی است که موجب تضعیف حضور رژیم صهیونیستی از یک‌طرف و کاهش منافع اقتصادی این سه‌کشور اروپایی از جهت تجارت و فروش سلاح است.
وی در مثالی گفت که ارتباط‌گیری‌های اخیر ایران و امارات بلافاصله با سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به امارات همراه شد تا برنامه جمهوری اسلامی ایران برای توسعه هرچه بیشتر روابط با کشورهای همسایه محقق نشود.
او خاطر‌نشان کرد: تروئیکای اروپا نقش مخرب خود را در مذاکرات پیگیری می‌کند، به نحوی که نماینده انگلیس در این گفتوگوها اعلام کرده است که نمی‌پذیریم ایران با وجود پیشرفت‌های اخیر به توافق ۲۰۱۵ بازگردد و توافق جدیدی باید شکل بگیرد.»
مذاکرات وین در حالی پیگیری می‌شود که طرفهای اروپایی مذاکره، طی دوهفته گذشته همواره تلاش کردند، روند مذاکرات را منحرف کنند. این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران با هدف دست‌یابی به توافق در مذاکرات وین با اراده و جدیت مشارکت دارد.
آغاز دور هفتم
چهارمین نشست کمیسیون مشترک برجام در هفتمین دور از مذاکرات وین که با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه جریان دارد عصر دیروز در هتل کوبورگ آغاز شد.
این نشست در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه ایران و گروه ۱+۴، به ریاست علی باقری کنی مذاکره ارشد ایران و انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در حال برگزاری است.
پیش از آغاز نشست چند دیدار دوجانبه و چندجانبه میان مذاکره‌کنندگان ارشد گروه ۱+۴ و ایران برگزار شد. برگزاری نشست دیروز که در واقع با هدف جمع‌بندی گفت‌وگوهای هفته گذشته در سطح مذاکره‌کنندگان ارشد صورت می‌گیرد تا پنج‌شنبه شب در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. یک منبع آگاه عصر دیروز اعلام کرد که ادامه و یا اتمام دور جاری گفتوگوها، به محتوای مذاکرات طرف‌ها بستگی دارد.
این دور از مذاکرات پنج‌شنبه هفته گذشته آغاز شد و هیئت‌ها بلافاصله کار بر روی متون و تلاش برای کاهش اختلافات را آغاز کرده‌اند. گفتوگوها روی متون صرفا به کارگروه‌ها محدود نبود و طرفین در قالب‌ها و سطوح مختلف سرگرم کار در دو‌حوزه رفع تحریم و هسته‌ای بودند.
باقری صبح جمعه نیز در توییتی نوشت: پس از رایزنی‌ها با دیگر هیئت‌ها، بعد از ظهر روز پنج‌شنبه من و انریکه مورا برای ارزیابی وضعیت و بحث درباره مسیر پیش‌رو، دیدار کردیم. وی با بیان اینکه «این هفته پیشرفت خوبی داشتیم» افزود که مذاکرات بعد از وقفه چند روزه از سرگرفته خواهد شد.
در همین حال، برخی رسانه‌ها در پیگیری روند برگزاری جلسات اطلاع یافتند که طرفین در رایزنی‌های خود توانسته‌اند به پیش‌نویس جدیدی با اعمال نظرات ایران دست یابند که در صورت نهایی شدن، این متن مبنای رایزنی‌های آتی قرار خواهد گرفت.
به اصل برگردید…
با آغاز دور هفتم مذاکرات و ماجرای امتیازدهی‌هایی که از سوی ایران به غرب و آژانس داده شد و در پی آن تغییر موضع در خصوص رفع تحریم‌های برجامی به جای رفع کامل تحریم‌ها به هیئت مذاکره‌کننده ایرانی توصیه می‌شود که با توجه به اینکه دولت از ابتدا تمامی فاکتورهای حضور در مذاکرات را از همان ابتدای رفع کامل تحریم‌ها اعلام کرده حالا اتخاذ چنین موضعی خلاف رویه اعلانی دولت است و از سوی دیگر اگر دولت در خصوص صدور مجوز برای نصب دوربین‌های جدید آژانس در مرکز تسا امتیازی دریافت کرده اعلام کند و الا با این رویه شماهم چشم بر روی مذاکرات قدرتمندانه بسته و گام در راه دولت لیبرالی قبل گذاشته‌اید؛ پس به اصل برگردید و رفع کامل تحریم‌ها را بستانید.
